SES YANKISININ ÖNLENMESİ
Bir ses kayıt stüdyosunda, tüm kabuk yüzeyler için uygun ses yalıtım malzemeleriyle ses yalıtımı yapılarak ses köprüsü oluşturulmamaya çalışılmalıdır. Yalıtım uygulamasına başlamadan önce mevcut mekanı oluşturan yapı malzemeleri dikkate alınarak muhtemel yankılanma süresi saniye cinsinden tespit edilir. Elde edilen yankılanma süresi çok fazla ise optimum yankılanma süresi belirlenmeye çalışılır. Optimum yankılanma süresinin tayininde “Sabine formülü”nden faydalanılır. Yankılanmaya duvar ve tavandan yansıyan ses neden olur. Dinleyici bunu sesin azalması olarak algılar. Eğer yansıyan sesle ana ses arasındaki zaman farkı büyükse (yansıyan sesin mesafesi 34 m veya 24 m), yansıyan ses yankı olarak algılanır.
Mekan akustiği yönünden yankı mahsurludur. Onun için yankılanma sürelerinin farklı zaman uzunluklarında olması arzu edilir. Yankı, mekan büyüklüğü ve ses emici malzemelerin kullanılması ile önlenebilir. Her mekan için kullanış amacı (müzik, konuşma, kütüphane vs.) ve hacim başına bağlı olan en uygun yankı zamanı vardır. Konuşulan mekanlarda sesin iyi duyulabilmesi yankı zamanına bağlıdır. Artan mekan hacmi ile birlikte, yankı süresi de 0,5 saniyeden 1,0 saniyeye çıkar. Konser salonlarında (3.000-14.000 m3) her tür müzik için ortalama değer 1,7 saniye olarak kabul edilir. Yankı zamanı, salondaki dinleyicilerin sesi emmesi ile tariflenir. Bunun içinde dinleyici için en az 6,7 m3 en fazla 8-9 m3 mekan gereklidir. Yankılanma süresi dolu veya boş salon için farklıdır. Fakat salonlar koltukları, döşemeleri vasıtasıyla sesi dinleyicilere eşit oranda emdikleri için bu fark ortadan kalkar.
ÖRNEK HESAPLAMA
f=0,16 V/A (sn) dır.
Burada; V= Hacim (m3)
A= Ses yutucu ve/veya yansıtıcı tüm yüzeyler (m2)
350 kişilik örnek konser salonunun (500 Hz için) yankılanma süresi şöyle bulunur.
Mekanın hacmi V = 3.072 m3.
Sıvalı Yüzey = 1.030 m2
Döşeme = 32×12 = 384 m2
Pencere= 50 m2
Kapı= 8 m2. Olduğu varsayılırsa.
Mevcut malzeme ve ses emme değerleri çarpılarak Sabine formülünde yerine konulur. Aşağıdaki gibi saniye olarak yankılanma süresi bulunur.
fm=2,61 sn.
Konser salonlarında optimum yankılanma süresi 1,7 sn olması gerektiğinden mevcut durumda yankılanmalar olur. Bu nedenle yankılanma süresinin 1,7'nin altına çekilmesi için ses yutucu malzemelerle ses köprüsü oluşturmayacak şekilde yalıtım yapılması gerekmektedir.
