ÇATI ÖRTÜLERİ

Yapıların yağıştan korunmasında bilindik en eski yöntem çatı uygulamasıdır. Çatılar su yalıtımı yanı sıra ısı yalıtımı açısından da etkili bir sistemdir. Oturtma çatı ve askılı çatı olarak iki ana başlık altında incelenebilirler. Her iki tipte de çatıya belirli bir eğim veren taşıyıcı sistem oluşturulmaktadır. Askılı çatıda makaslar aracılığıyla yük karşılanırken oturtma çatıda çatı dikmeleri bu yükü alır. 

KİREMİT ÇATI ÖRTÜLERİ 

Kiremit, bilindik en eski çatı örtüsüdür. Kiremit uzun ömürlü oluşu çatıdan nem ve buhar geçişine izin vermesi, güneş ısısına karşı yalıtım sağlaması gibi birçok özelliği nedeniyle en yoğun şekilde tercih edilen çatı kaplama ürünüdür. Bunun yanı sıra oldukça ağır bir ürün oluşu nedeniyle çatı yüklerini arttırmaktadır. 

Kiremit seçiminde çatı tipine ve iklime bağlı olarak kiremitin şekli ve oluk ölçüleri gibi karar verilmesi gereken noktalar vardır. Bunun yanı sıra istenen formdaki bir kiremitin dayanımı da önemlidir. Kiremitin görsel muayenesiyle kiremit hakkındaki birçok bilgi anlaşılabilmektedir. Doğru kiremitin seçilebilmesi için öncelikle kiremitin üretim süreci iyi bilinmelidir. 

Tuğla ve Kiremit üretiminde kullanılan killer, doğada nem-li, plastik, kum, toz veya kaya gibi formlarda bulunabilir. Kire-mit üretimi için tesislere getirilen kilin boyut ve bileşim olarak uygun özelliklere sahip olması için bir dizi ön hazırlıktan geçmesi gerekmektedir.

Alaturka, Marsilya, Granada ve Valencia gibi birçok farklı geometride kiremit üretiliyor olsa da ülkemizde ağırlıklı olarak Alaturka ve Marsilya tipleri görülmektedir. Mahya kiremitleri de tamamlayıcı birer eleman olarak ilk mahya ve mahya olarak iki farklı tipte bulunurlar. 

METAL PANEL ÇATI ÖRTÜLERİ

Metal panel çatı örtüleri üretildikleri metal ve geometrilerine göre adlandırılırlar. Metal örtü üretiminde saç ve alümin-yum en sık kullanılan metallerdir. Genellikle trapez veya sinüs geometrili olarak üretilseler de kiremit desenli olanları da bulunmaktadır.

Alüminyum korozyona karşı dayanımı boya gibi bir başka koruyucuya ihtiyaç duymaması nedeniyle tercih edilebilirken saca göre düşük yırtılma ve çekme dayanımı nedeniyle özellikle rüzgâr alan bölgelerde tercih edilmemektedir. Alüminyumun çatı panellerinde kullanılması sandviç paneller ile olmaktadır. Renkli paneller için alüminyum levha, eloksal veya elektrostatik toz boya ile boyanır. Sandviç paneller çeşitli kalınlıklardaki ve geometrilerde-ki panellerin arasına cam yünü, taş yünü, poliüretan veya polistren yalıtım malzemeleri doldurularak elde edilir. Tercihe göre her iki yüzü saç veya alüminyum olabileceği gibi bir yüzü saç bir yüzü alüminyum olan modelleri de bulunmaktadır. Saç panellerin korozyona karşı korunmaları galvanizleme ya da coil coating tekniği ile boyanmaları ile yapılmaktadır. Galvanize yassı çelikler, soğuk haddelenmiş metalin sıcak daldırma yöntemiyle her iki yüzeyinin de çinko tabakası ile kaplanmasıyla üretilirler. Çelik yüzeyinde çinko kaplamanın oluşturulmasından sonra, indüksiyon ile ısıtma sonucunda ara yüzeydeki kaplamanın çinko-demir alaşım tabakasına dönüştürülmesi ile galvanize yassı çelikler üretilir. 

Coil Coating (bobin boyama) tekniği ile sac yüzeyinin her noktasında homojen boya kalınlığı elde edilir. Kullanılacağı yerin coğrafi ve çevresel özelliklerine göre epoksi astar üzerine polyester, PVdF, plastisol veya poliüretan boya kullanılır. Coil coating boyalı sacların dayanım süresi normal şartlar altında, hava kirliliği olmayan ve denize yakın olmayan yerlerde, Avrupa için yaklaşık 10 yıldır. Devamlı bakım yapılması durumunda beklenen ömür 40 yıl ve üzerindedir. 

Eğer çatı üzerinde dolaşılacaksa levhaların çatı kaplaması gibi düz bir zemine monte edilmiş olması gereklidir. İster düz bir zemin isterse taşıyıcı profillere monte edilmiş olsun levhaların kendilerine ait montaj çivisi ya da vidalarıyla sabitlenmelidir. Her levha üzerinde köşelerde, kenar ortalarında ve merkez-de olmak üzere en az 9 adet montaj elemanı kullanılması gerekir. 

Kolay işlenebilir ve esnekliği nedeniyle eğrisel yüzeylerde de uygulanabilir oluşu bitümlü levhaların üstünlüğüdür. Malzeme ekonomiktir ve uygulanışı pratiktir. Ancak yırtılma diren-ci düşüktür. Bu nedenle özellikle kaplama altından rüzgâr alacak çatılarda tercih edilmemelidir. 

ARDUVAZLI BİTÜMLÜ ÖRTÜLER 

Bitümlü membranlar UV ışınlarına dayanıklı değillerdir. UV'ye karşı dayanıklı hâle getirilebilmek için arduvazlı ya da folyo kaplı olarak üretilen tipleri bulunmaktadır. Arduvaz tabakası doğal bir taş olan kayağan taşının işlenmesiyle elde edilir. 

Avrupa’da bu taşın plakalar hâlinde kesilerek üst üste bindirilmesiyle kiremit çatı benzeri çatılar oluşturulmaktadır. 

Arduvazlı bitümlü membranlar ise mineral ya da renkli kum kaplı yüzeye sahip bitümlü örtülerdir. Her ne kadar arduvazlı olarak adlandırılsalar da şıngıl uygulamasının arduvaza benzemesinden adını almaktadır.

BİTÜMLÜ LEVHALAR 

Organik elyaf levhalara bitüm emdirilerek elde edilirler. Üzerlerine uygulanmış olan boya tabakası görsellik kadar kim-yasal yapısına bağlı olarak levhanın dayanımına da katkı sağlar. Levhaların sinüs eğrisi şeklindeki geometrisi su tahliyesini sağlarken levhanın taşıma gücünü de arttırır.

Shingle çatı kaplamaları m²'ye yaklaşık 4-5 kg ağırlık vermektedir. Dekoratif ve estetik görüntülerinin yanı sıra çatıya düşük yükleme yapmaları nedeniyle tercih nedenidirler. Üstle-rinde bulunan mineral yapı ultraviyole ışınlara karşı dayanıklılık sağlamaktadır. 

Shingle levhaların rijit bir çatı kaplaması üzerine monte edilmesi gerekmektedir. Her bir plaka genellikle ahşap çatı kap-laması üzerine en az 4 shingle çivisi ile sabitlenir. Yeterli eğimin olmadığı çatılarda shingle kaplaması altına bir kat bitümlü membran uygulanması gerekmektedir. shingle uygulanması için tavsiye edilen en düşük çatı eğimi %20'dir.